اهمیت برندینگ در صنعت گردشگری دنیا
جالب است که بدانید همه کل کشورهای دنیا در صنعت توریسم « طراحی برند » دارند به غیر از ایران عزیز !
طراحی لوگو صنایع گردشگری
برند؛ جمله، شعار، آرم، موسیقی یا تکه فیلمی مناسب با توانمندی‌های گردشگری کشوری خاص است که همیشه در ذهن مصرف‌کننده یا همان گردشگر باقی می‌ماند. این تعریفی است که کارشناسان صنعت توریسم از برند ارایه داده‌اند.
با نظر به این تعریف، باید گفت مملکت ایران با همه ادعاهای مسوولان صنعت توریسم و جذابیت‌های پرشماری که دارد، فاقد برند توریسم است. این در حالی است که به‌تعبیر کارآزمودگان فرمایش تبلیغات و چرایی طراحی لوگو ، برند در صنعت گردشگری باعث تکرار خاطراتی در ذهن گردشگران می‌شود و برای مدتی نام مملکت یا منطقه‌ای خاص را در ذهن او زنده خواهد کرد. با این همه اما ایران در زمینه برند یا لوگوی گردشگری حرف خاصی برای گفتن ندارد.
در همین رابطه اردشیر اروجی، از مدیران سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری در موعد دولت اصلاحات و خبره مسایل گردشگری به «شرق» می‌گوید: «برای طراحی لوگو در وهله اول باید برند توریسم مملکت مشخص باشد، برند یعنی اعتماد‌سازی که در طول یک مدت طولانی به وسیله یک سرویس‌دهی خوب، محصولی باکیفیت به مصرف‌کننده ارایه می‌شود و آن فرآورده خودبه‌خود به برند تبدیل می‌شود، این برند فرآورده اعتماد بین مشتری و تولید‌کننده فرآورده است، مثلا برای بسیاری از تولیدکننده‌های معروف جهان که حالا اسمشان به یک برند تبدیل شده، طراحی لوگو در مرحله دوم پیشه پیمان دارد، یعنی نخست باید اعتماد‌سازی ایجاد شود، سپس برای عینیت‌بخشی به آن، لوگو ساخته شود. چراکه لوگو یک اثر فیزیکی و عینی است، ولی برند اثر اعتماد‌سازی و جنبه ذهنیت‌سازی دارد، نخست باید آن ذهنیت‌سازی پرکار شود، پس به سمت اثر فیزیکی یا لوگو رفت.
اروجی در رابطه با سابقه تلاش برای طراحی برند و لوگو در صنعت گردشگری ایران نیز می‌گوید: «از سویی سایر اینکه نظر واحدی درباره قابلیت‌های ایران در این صنعت مطرح نیست، در هر دوره‌ای مسوولان نظری متفاوت با دوره‌های دیگر ارایه داده‌اند، مثلا بحثی که در دستک گسترش گردشگری 20ساله دنبال می‌شد قرار بود برای ایران شعاری تحت عنوان «محلی برای گردشگری سالم و خانواده‌ها» تدارک دیده شود، در سنه 84 و دوره مرعشی اما عقیده بر این بود که شعار «ایران کشوری با تاریخی کهنه و دانش و طبیعتی متنوع و زیبا» به‌عنوان شعار جهانی صنعت گردشگری ایران گزینش و تبلیغ شد، در موعد دولت نخست احمدی‌نژاد، آن هم عوض شد و شعار «ایران کشوری برای گردشگران مذهبی، اکوتوریسم و سلامت» سرلوحه شغل قرار گرفت ولی هیچ‌کدام از اینها جا انداخته نشد و به همین انگیزه هم طراحی لوگو برای آنها نیز تعقیب نشد.» آنگونه که این خبره گردشگری به «شرق» می‌گوید در دوره‌ای در دولت احمدی‌نژاد حتی پیمان بود یک شعار بگذارند تحت عنوان «ایران خورشید تابان» پس متوجه شدند این با شعار مملکت ژاپن نزدیکی بسیاری دارد و منتفی شد، بعد از آن شعار را عوض کردند به اسم «سرزمین طلوع فجر» که برای این یکتا حتی لوگویی هم طراحی شد اما هیچ‌وقت کسی آن را جدی نگرفت.
غلام‌حیدر ابراهیم‌بای‌سلامی ، مدیر عامل مجلس علمی گردشگری ایران نیز به «شرق» می‌گوید: لوگو و برندها معمولا نشانه‌ای از فعالیت‌های اصلی و جدی می باشند، یعنی اگر کشوری یک فعالیت را جدی بگیرد برندها و لوگوهایی را برای آن طراحی می‌کند لغایت آن مفهومی که چشمداشت دارد را به‌راحتی به مخاطبان خود القا کند، در کشور ما ولی به انگیزه اعوجاج‌هایی که در شناخت و شناسایی هویت خودمان داریم، هیچ‌گاه سیاستگذاران و مسوولان ما نتوانستند در این‌باره به یک جمع‌بندی برسند به همین دلیل هم برند و لوگو در این صنعت در ایران جایگاه خاصی ندارد.
مقاله : دنیای طراحی لوگو
از سویی در مقاله‌ای که به قلم فرزاد مقدم و احمد روستا در گویه برند در صنعت توریسم تألیف شده در این‌باره آمده است: «بازاریابان گردشگری، هر مملکت را مانند یک برند می‌بینند. در دنیای گردشگری، برند یا نام تجاری مجموعه‌ای است از خصوصیات محصول توریسم و ارزش‌های افزوده‌ای که به آن اضافه می‌شود. این ارزش‌های افزوده، شناخت و ذهنیتی منطقی یا احساسی است که آن اسم نزد مخاطب دارد. از سویی این تصویر شکل‌گرفته در ذهن مخاطب و جایگاهی که در مقایسه با دیگر رقبا در ذهن او دارد، از ویژگی‌های فرآورده مهمتر است.
برند گردشگری
ایجاد برند در گردشگری نوعی برپایی اطمینان است که هم قبل و هم پس از سفر حاصل می‌شود. مصرف‌کنندگان گردشگری با شنیدن اسم هر کشوری، در ذهنشان با تصویری روبه‌رو می‌شوند. این تصویر مجموعه‌ای از دیده‌ها، شنیده‌ها و تجربیات قبلی آنهاست. درواقع کار برندسازی کمک به شکل‌گیری این تصویر ذهنی مطابق با آهنگ کشورهای مقصد است. ارزش برند یک کشور، ارزشی احساسی است که با شنیدن نام آن کشور در بیننده برپایی می‌شود. بر اساس همین ارزش است که مردمان سرزمین‌های دیگر تصمیم به گردش یا سرمایه‌گذاری در مملکت منظور را می‌گیرند. یک برند نیرومند به مخاطب اطمینان می‌دهد که وعده کیفیت را در خود دارد و توریست حاضر است به‌خاطر آن پول بیشتری پرداخت کند.
بنابراین برای معماری برند باید نقاط قوت و تمایز محیط موردنظر را یافت و روی آن تمرکز کرد. برپایی برند در صنعت گردشگری برای همه کشورهای دنیا الی اندازه‌ای اهمیت دارد که برای ساخت آن،گاه میلیون‌ها دلار خرج صرف می‌کنند، به‌عنوان نمونه بعضی کشورها مثل ترکیه، استرالیا، هندوستان، مالزی، تایلند، چین و بنگلادش هرکدام تا به حال میلیون‌ها دلار برای ساخت یک برند یا چند برند ملی سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
به‌عنوان نمونه تایلند توانسته برند «سرزمین لبخندها» را به‌عنوان نمادی برای کشورش در ذهن گردشگرانش مشهور آشنا معرفی کند و یگانه از چندین شعار استرالیا را می‌توان «سرزمین کانگورو‌ها» دانست که هرکدام از این برندها امروزه در ذهن اکثر گردشگران پرکار و غیرفعال شناخته‌شده هستند. مملکت همسایه ایران (ترکیه) که دارای قوی‌ترین و موفق‌ترین سیستم جذب توریست در ناحیه است، 40میلیون‌یورو در این گویه یعنی ساخت برند یا برندهای ملی سرمایه‌گذاری کرده است.
یکی از مشخصه‌های برندهای توریسم کشورهای گوناگون دنیا، طراحی لوگوهایی با اسم مملکت خود با طراحی‌های چشم‌نواز، ساده و جذاب است. اغلب نزدیک به رخداد کشورهای جهان لوگوی اخص خویش در زمینه گردشگری را دارند، این لوگوها از جذابیت‌های ویژه‌ای برخوردارند که ذهن مخاطب را در نخستین نگاه به سمت جذابیت‌های آن کشورها سوق می‌دهد. در ایران اما با هستی آنکه مسوولان سازمان میراث‌فرهنگی و توریسم مملکت هرروزه آمارهای بسیاری در مقوله توسعه صنعت توریسم و ورود گردشگران خارجی به کشور ارایه می‌دهند، تاکنون اقدام خاص و ماندگاری برای ساخت برند و لوگوی توریسم نشده است، تنها اقدامی که در تاریخ کشورمان در این زمینه وجود دارد، به سازمان جلب سیاحان و تکاپو آن در دهه 40 خورشیدی برمی‌گردد، در آن دوران برای این سازمان لوگویی با به کارگیری یک ریتون زرین منقش به سر یک بز کوهی شاخدار طراحی شده بود که روی همه ظروف، ملحفه، پرده‌ها و سایر وسایل هتل‌های از آن این سازمان حک شده بود.